Zawał serca

Zawał serca – czyli martwica komórek mięśniowych określonego obszaru tego mięśnia jest dolegliwością o wiele zbyt powszechną. W Polsce w jego wyniku umiera co roku około 200 000 osób, a ilość zawałów jest co najmniej dwukrotnie wyższa.

Zawał jest najczęściej wywołany pęknięciem blaszki miażdżycowej w naczyniu wieńcowym, oraz utworzeniem skrzepliny, która blokuje napływ krwi do mięśnia sercowego. Zawał może wystąpić w dowolnym miejscu serca, jest spowodowany jego długotrwałym niedokrwieniem.
To choroba w dużej mierze związana z czynnikami cywilizacyjnymi. Na zawał w szczególności narażone są osoby z chorobą niedokrwienną serca, wysokim stężeniem cholesterolu we krwi, osoby otyłe, cierpiące na cukrzycę, nadciśnienie tętnicze. Dużą rolę odgrywa również wiek i płeć – częściej chorują mężczyźni (na ogół po 40 roku życia), choć kobiety powyżej 65 r.ż. także powinny zachować wzmożoną czujność. Również palenie tytoniu znacząco podwyższa ryzyko wystąpienia zawału, podobnie długotrwały stres, niewłaściwa dla serca dieta oraz siedzący tryb życia. Korzystanie ze „zdobyczy cywilizacji” może się zatem paradoksalnie niewesoło skończyć. Zwłaszcza, że zawał cechuje wysoka śmiertelność, niemal 40 % pacjentów umiera przed dotarciem do szpitala, a samo leczenie również nie gwarantuje pełnego powrotu do zdrowia. Do najbardziej charakterystycznych objawów zawału należą: długotrwały ból zamostkowy – często promieniujący do lewego barku, ramienia, łokcia czy dłoni, bóle brzucha, nudności, wymioty. Wspomniany ból można ocenić jako tępy, duszący i palący, często towarzyszy mu duszność oraz uczucie ucisku w klatce piersiowej. Zawał serca wiąże się również ze znacznym osłabieniem, niekiedy utratą przytomności a także wzmożoną potliwością. Zdarza się, że ból nie występuje, jednak są to sytuacje marginalne i występujące głównie u starszych kobiet. Leczenie w przypadku zawału polega na podaniu odpowiednich leków – przeciwbólowych, przeciwzakrzepowych, zwiększających przepływ krwi; tlenu; a także leków obniżających poziom cholesterolu we krwi. Zazwyczaj konieczny jest również zabieg – wykonuje go kardiochirurg w oparciu o jedną z metod. Należą do nich angioplastyka (czyli operacyjne poszerzanie światła naczynia wieńcowego), by-passy (czyli pomostowanie aortalno wieńcowe) – drugi sposób jest jednak bardziej ryzykowny. Po przebytym zawale konieczna jest zmiana nawyków oraz prowadzenie profilaktyki wtórnej, a także częstsze wizyty kontrolne u kardiologa.